Co to jest Captcha? Definicja i najważniejsze informacje
Captcha to jedna z najpopularniejszych metod zabezpieczania stron internetowych. Każdy użytkownik internetu na pewno spotkał się z nią wielokrotnie w różnych sytuacjach np. podczas wypełniania formularza kontaktowego czy zakładania konta. Z tego artykułu dowiesz się, czym są testy Captcha, jakie są ich rodzaje i dlaczego warto mieć je na stronie.
Table of contents:
1. Co to jest captcha
2. Rodzaje testów captcha
3. Dlaczego warto stosować Captcha na stronie?
Captcha (skrót od “Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart”) to technologia używana do odróżniania ludzi od automatycznych programów komputerowych, czyli powszechnie mówiąc botów.
Captcha jest stosowana na stronach internetowych, aby zapobiegać nadużyciom, takim jak spam, fałszywe rejestracje czy ataki na konta użytkowników. To narzędzie przybiera formę automatycznego testu np. wpisania ciągu znaków lub rozpoznania obrazów.
Test Captcha może przybierać różne formy. Na stronach internetowych można spotkać zarówno łatwe, jak i nieco trudniejsze testy, które różnią się od siebie wyglądem. Do najczęściej wykorzystywanych rodzajów należą:
Tekstowe Captcha
Polega na prezentowaniu użytkownikowi zniekształconego tekstu, który musi on przepisać w odpowiednie pole. Tekst może być zniekształcony poprzez zakrzywienia, szumy tła, zmiany czcionki. Utrudnienie odczytania tekstu jest zabezpieczeniem przed botami.
Obrazkowe Captcha
Użytkownik musi rozpoznać i wybrać obrazy pasujące do określonego kryterium, np. "Wybierz wszystkie obrazki z samochodami" lub “Zaznacz wszystkie obrazki przedstawiające światła uliczne”. Taki test wykorzystuje ludzkie zdolności do rozpoznawania obiektów wizualnych, co może być niemożliwe albo bardzo trudne dla botów.
Dźwiękowe Captcha
Tego rodzaju test powstał głównie z myślą o osobach niewidomych lub słabowidzących. Polega on na odsłuchaniu nagrania dźwiękowego i przepisaniu usłyszanych słów lub cyfr w odpowiednie pole. Podobnie jak w przypadku testu z obrazami, dźwięk może być zniekształcony, aby utrudnić jego rozpoznanie.
Zagadka Captcha
Użytkownik musi rozwiązać proste zadanie logiczne, matematyczne lub odpowiedzieć na pytanie, które jest łatwe dla ludzi, ale trudne dla botów.
ReCAPTCHA
Jest to rozwinięcie tradycyjnej metody opracowane przez Google. reCAPTCHA działa w tle i analizuje zachowanie użytkownika na stronie. To narzędzie na podstawie interakcji użytkownika z witryną może ocenić, czy po stronie porusza się robot czy człowiek.
Dlaczego warto stosować Captcha na stronie?
Stosowanie Captcha na stronie internetowej ma wiele korzyści, które przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa i jakości usług oferowanych przez stronę. Oto kilka głównych powodów, dla których warto stosować Captcha:
Ochrona przed spamem - Captcha skutecznie blokuje boty, które mogą wysyłać masowe wiadomości spamowe przez formularze kontaktowe lub komentarze. Dzięki temu skrzynki odbiorcze użytkowników i administracji strony są chronione przed zalewem niechcianych wiadomości.
Zapobieganie fałszywym rejestracjom - boty mogą masowo tworzyć konta użytkowników w celu przeprowadzania różnych nielegalnych działań, takich jak rozpowszechnianie spamu czy wyłudzanie informacji. Test pomaga weryfikować, czy rejestracji dokonuje prawdziwa osoba, co zmniejsza liczbę fałszywych kont.
Ochrona przed atakami typu brute force - Captcha może być używana do ochrony stron logowania, zmuszając potencjalnych atakujących do rozwiązania zadania przed próbą zalogowania się. Utrudnia to automatyczne próby łamania haseł.
Zapobieganie nadużyciom w ankietach i głosowaniach - test Captcha chroni systemy ankiet i głosowań online przed automatycznymi próbami manipulacji wynikami, zapewniając, że głosy pochodzą od prawdziwych użytkowników.
Ochrona przed zbieraniem danych (scraping) - może chronić strony internetowe przed automatycznym zbieraniem danych przez boty, co jest szczególnie ważne w przypadku stron z cennymi informacjami i bazami danych.
Zwiększenie wiarygodności strony - użycie takiego zabezpieczenia może zwiększyć zaufanie użytkowników do strony, ponieważ pokazuje, że strona dba o bezpieczeństwo i ochronę przed spamem oraz nadużyciami.
Ochrona zasobów serwera - boty mogą znacząco obciążać serwery poprzez masowe wysyłanie zapytań. Captcha pomaga ograniczyć ten ruch, co przekłada się na lepszą wydajność i stabilność strony.
Poprawa jakości danych - poprzez eliminację automatycznych, często bezwartościowych wpisów, captcha pomaga w utrzymaniu wysokiej jakości danych wprowadzanych przez użytkowników.
Choć Captcha może czasami być uciążliwa dla użytkowników, jej korzyści w zakresie ochrony i bezpieczeństwa przeważają nad niedogodnościami. Warto jednak pamiętać o wyborze odpowiedniego rodzaju zabezpieczenia, który będzie skuteczny, ale jednocześnie jak najmniej uciążliwy dla użytkowników. Dobrym wyborem będzie np. reCAPTCHA od Google, które analizuje zachowanie użytkownika w tle i często wymaga tylko jednego kliknięcia.
Captcha - podsumowanie
Zastosowanie Captcha pozwala ograniczyć działanie botów na stronie internetowej. Złośliwe oprogramowania mogą np. zalewać skrzynki mailowe wiadomościami czy masowo publikować niechciane treści na stronie. Captcha może przybierać wiele różnych form np. tekstowych, dźwiękowych, obrazowych. Nie powinny być one jednak zbyt trudne i uciążliwe dla użytkowników, a jednocześnie wystarczająco wymagające, aby przeciwdziałały botom.
